امام زمان عجل الله فرجه الشریف
حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) امام شیعیان در این زمان و آخرین فرد از ائمه دوازدهگانه شیعه و سلسلهی چهارده نفری معصومین (علیهم السلام) می باشند. آن حضرت در سال ۲۶۰ قمری پس از پدرشان امام حسن عسکری علیه السلام به امامت رسیدند و پس از یک دوره غیبت از سال ۲۶۰ تا ۳۲۹ قمری که به غیبت صغری موسوم است، اکنون در غیبت کبری به سر می برند و شیعه انتظار ظهور آن حضرت را می کشد.
مقام | امام دوازدهم |
نام | محمد |
القاب | مهدی، صاحبالزمان،... |
کنیه | ابو القاسم |
پدر | امام حسن عسکری علیه السلام |
مادر | نرجس |
زادروز | ۱۵ شعبان سال ۲۵۵ هجری قمری |
زادگاه | سامرا |
مدت امامت | از سال ۲۶۰ هجری شروع شده است |
مدت عمر | ـــ |
تاریخ شهادت | ـــ |
علت شهادت | ـــ |
قاتل | ـــ |
مدفن | ـــ |
محتویات
ولادت
امام زمان (علیهالسلام) در نیمه شعبان سال ۲۵۵ قمری، یا ۲۵۶ قمری در سامرا ولادت نمود.
پدر آن حضرت، امام حسن عسکری علیهالسلام -یازدهمین امام شیعیان- و مادرشان نرجس خاتون است.
کنیهها و القاب
آن حضرت همنام حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) هستند و کنیه ایشان ابوالقاسم و ابوجعفر است.
تعداد زیادی القاب برای ایشان ذکر شده که از آن جمله است: صاحب الزّمان، حجة، القائم، مهدی، صاحب الامر، بقیة اللّه، منتقِم، منتظَر و ...
دلائل امامت امام زمان
مرحوم شیخ مفید در کتاب ارشاد می گوید:
- نص بر امامت آن وجود مقدس در میان مسلمانان از زبان رسول خدا (ص) رسیده بود و سپس امیرالمؤمنین علیه السّلام بدان خبر داده و تصریح به امامت او فرمود، و هم چنین ائمه اطهار یکى پس از دیگرى تا برسد به پدر ارجمندش همگى بر امامت و ظهورش بطور صریح خبر دادند، و پدر آن حضرت در پیش معتمدین و نزدیکان از شیعه از این جریان خبر داد و تصریح به امامت او فرمود.
آنگاه خود به ذکر تعدادی از این روایات پرداخته و در پایان می گوید:
- این مقدار اندکى بود از نصوص زیادى که درباره دوازدهمین امام (ع) رسیده است، و روایت در این باره بسیار است که محدثین شیعه آنها را تدوین کرده و در کتابها و مؤلفات خود بتفصیل نقل کردهاند.
غیبت حضرت مهدی
سال ۲۶۰ هـ.ق که امام عسکری علیهالسلام به شهادت رسید، هم سال آغاز امامت حضرت صاحب الامر عجل الله تعالی فرجه الشریف است و هم سال آغاز غیبت آن حضرت.
علامه طباطبائی در این خصوص می گوید: تا سال ۲۶۰ هجرى که پدر بزرگوارش شهید شد، تحت کفالت و تربیت پدر مى زیست و از مردم پنهان و پوشیده بود و جز عده اى از خواص شیعه کسى به شرف ملاقات وى نائل نمى شد. و پس از شهادت امام یازدهم که امامت در آن حضرت مستقر شد، به امر خدا غیبت اختیار کرد و جز با نواب خاص خود به کسى ظاهر نمى شد جز در موارد استثنائى.
امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، چهار نایب خاص داشته اند که به ترتیب عبارتند از:
- عثمان بن سعید؛
- محمد بن عثمان؛
- حسین بن روح نوبختی؛
- علی بن محمد سمری.
آن حضرت چند روز به مرگ على بن محمد سمرى (در سال ۳۲۹ ه.ق)، به او اعلام نمودند که تا شش روز دیگر از دنیا خواهی رفت و پس از آن باب نیابت خاصه بسته و غیبت کبرى واقع خواهد شد و تا روزى که خدا در ظهور آن حضرت اذن دهد غیبت دوام خواهد یافت.
انتظار ظهور
شیعیان در دوران غیبت در انتظار ظهور امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هستند. انتظار ظهور آن حضرت در روایت شیعه با عنوان انتظار فرج از بهترین اعمال خوانده شده است.
در کتاب مکیال المکارم آمده است: معنای انتظار عبارت است از یک حالت قلبی و روحی که از آماده شدن برای چیزی که در انتظارش هستی، برمیآید... پس هر قدر انتظار شدیدتر باشد، آماده شدن هم بیشتر میشود. آیا نمیبینی که وقتی مسافری داشته باشی که منتظر آمدنش هستی، هر چه زمان آمدنش نزدیکتر شود، آمادگی تو هم برای این امر بیشتر میشود.
گزیدهای از سخنان امام زمان
- «الَّذى یَجِبُ عَلَیْکمْ و لَکمْ أنْ تَقُولُوا: إنّا قُدْوَةٌ و أئِمَّةٌ و خُلَفاءُ اللّهِ فى أرْضِهِ، و اُمَناؤُهُ عَلى خَلْقِهِ، و حُجَجُهُ فى بِلادِهِ، نَعْرِفُ الْحَلالَ وَ الْحَرامَ، و نَعْرِفُ تَأویلَ الْکتابِ و فَصْلَ الْخِطابِ». بر شما واجب است و به سود شما خواهد بود که معتقد باشید بر این که ما اهل بیت رسالت، محور و اساس امور پیشوایان هدایت و خلیفه خداوند متعال در زمین هستیم. همچنین ما امین خداوند بر بندگانش و حجت او در جامعه میباشیم، حلال و حرام را میشناسیم و تاویل و تفسیر آیات قرآن را عارف و آشنا هستیم.
- «لا یُنازِعُنا مَوْضِعَهُ إلاّ ظالِمٌ آثِمٌ، و لا یَدَّعیهِ إلاّ جاحِدٌ کافِرٌ». کسى با ما در رابطه با مقام ولایت و امامت مشاجره و منازعه نمیکند مگر آن که ستمگر و معصیت کار باشد، همچنین کسى مدعى ولایت و خلافت نمیشود مگر کسى که منکر و کافر باشد.
- «اِتَّقُوا اللّه و سَلِّمُوا لَنا، و رُدُّوا الاْمْرَ إلَیْنا، فَعَلَیْنا الإصْدارُ کما کانَ مِنَّا الإیراء، ولا تَحاوَلُوا کشْفَ ما غُطِّیَ عَنْکمْ». از خدا بترسید و تسلیم ما باشید و امور خود را به ما واگذار کنید، چون وظیفه ما است که شما را بىنیاز و سیراب نمائیم همان طورى که ورود شما بر چشمه معرفت به وسیله ما میباشد و سعى نکنید به دنبال کشف آنچه از شما پنهان شده است باشید.
- «أنَا خاتَمُ الاَوْصِیاءِ، بى یُدْفَعُ الْبَلاءُ عَنْ أهْلى وَ شیعَتى». من آخرین وصی پیغمبر خدا هستم به وسیله من بلاها و فتنهها از آشنایان و شیعیانم دفع و برطرف خواهد شد.
- «یَابْنَ الْمَهْزِیارِ! لَوْلاَ اسْتِغْفارُ بَعْضِکمْ لِبَعْضٍ، لَهَلَک مَنْ عَلَیْها، إلاّ خَواصَّ الشّیعَةِ الَّتى تَشْبَهُ أقْوالُهُمْ أفْعالَهُمْ». ای پسر مهزیار: اگر طلب مغفرت و آمرزش بعضى شماها براى همدیگر نبود، هر کس روى زمین بود هلاک میگردید، مگر آن شیعیان خاصى که گفتارشان با کردارشان یکى است.
- إِنَّا غَیْرُ مُهْمِلِینَ لِمُرَاعَاتِکُمْ وَ لَا نَاسِینَ لِذِکْرِکُمْ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَنَزَلَ بِکُمُ اللَّأْوَاءُ وَ اصْطَلَمَکُمُ الْأَعْدَاءُ. ما در رعایت حال شما (شیعیان) کوتاهى نمى کنیم و یاد شما را از خاطر نبرده ایم، و اگر جز این بود از هر سو گرفتارى به شما رو مى آورد و دشمنانتان، شما را از میان مى بردند.
پانویس
- ↑ الإرشاد، شیخ مفید، ج۲، ص ۳۳۹ و إعلام الورى بأعلام الهدى، شیخ طبرسی، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸
- ↑ الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص ۳۲۹
- ↑ إعلام الورى بأعلام الهدى، فضل بن حسن طبرسی، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸
- ↑ نرگس، ملیکه و صیقل از دیگر نامهای ایشان است.
- ↑ دلائل الإمامة، طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم، بعثت، قم، ۱۴۱۳ ق، ص ۵۰۲
- ↑ طبرسی، فضل بن حسن،إعلام الورى بأعلام الهدى، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۰ ق، ص۴۱۸
- ↑ تفسیر فرات کوفی، تهران: وزارت ارشاد، ۱۴۱۰ ق، چاپ اول، ص ۱۹۳
- ↑ دلائل الإمامة، طبرى آملى، محمد بن جریر بن رستم، بعثت، قم، ۱۴۱۳ ق، ص ۵۰۲
- ↑ الإرشاد للمفید / ترجمه رسولى محلاتى، ج۲، ص: ۳۲۴
- ↑ الإرشاد للمفید / ترجمه رسولى محلاتى، ج۲، ص ۳۳۰
- ↑ شیخ مفید، الإرشاد، قم: گنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۴۰.
- ↑ شیعه در اسلام، ص ۱۹۳
- ↑ شیعه در اسلام، علامه طباطبائی، ص ۱۹۴
- ↑ شیعه در اسلام، علامه طباطبائی ره، ص ۱۹۴ به نقل از بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۶۰- ۳۶۱ و الغبیة شیخ طوسى، ص ۲۴۲
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۶، ح ۱ .
- ↑ محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۲، ص ۱۵۲
- ↑ بحارالانوار، ج ۸۹، ص ۹۶، ح ۵۸.
- ↑ همان، ج ۵۳، ص ۱۷۹، ضمن ح ۹.
- ↑ إکمال الدّین، ج ۲، ص ۵۱۰.
- ↑ دعوات راوندى، ص ۲۰۷، ح ۵۶۳.
- ↑ مستدرک الوسایل، ج ۵، ص ۲۴۷، ح ۵۷۹۵.
- ↑ الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسی)، ج۲، ص ۴۹۷.
پیوندها
چهارده معصوم علیهم السلام |
↓ اسامی ↓ |
حضرت محمد صلی الله علیه و آله • حضرت فاطمه سلام الله علیها امام علی علیه السلام • امام حسن علیه السلام • امام حسین علیه السلام • امام سجاد علیه السلام • امام باقر علیه السلام • امام صادق علیه السلام • امام کاظم علیه السلام • امام رضا علیه السلام • امام جواد علیه السلام • امام هادی علیه السلام • امام حسن عسکری علیه السلام • امام زمان عجل الله تعالی فرجه |
↓ مفاهیم وابسته ↓ |
اهل البیت علیهم السلام • عصمت • پنج تن • عترت • سادات • اهل الذکر • اکمال دین • اولی الأمر |
↓ آیات و احادیث مرتبط ↓ |
آیه تطهیر • آیه امامت • آیه اکمال • حدیث ثقلین • حدیث سفینه • حدیث یوم الدار • حدیث طیر مشوی |